Doelen en inzet

• Het programma Energietransitie is gericht op de uitvoering van het Klimaatakkoord. Dat betekent voor de gemeente Zutphen: 55% minder CO2-uitstoot in 2030 en volledige energieneutraliteit in (uiterlijk) 2050.  Vanuit het programma Energietransitie werken we in samenhang aan de onderdelen van deze energietransitie: energie besparen, warmtetransitie,  energie opwekken en duurzame mobiliteit.

Inzet

• We hebben een samenwerkingsovereenkomst met Zutphen Energie gericht op het bevorderen van energiebesparing; het versnellen van de transitie naar duurzame energiebronnen en het lokaal eigenaarschap van de productie en levering van duurzame energie. We concretiseren de gezamenlijke inzet in 2024 op basis van het programma Energietransitie.
• We verbinden de opgaven van de energietransitie aan zowel wijkgericht integraal werken als aan het lokale beleid bestaanszekerheid.
• We verzamelen informatie over de woningvoorraad en over de motivatie en behoeften van inwoners per wijk en buurt.
• We stemmen onze inzet af op de mogelijkheden en kansen per buurt of wijk. Onze inzet is dus verschillend en afhankelijk van de doelgroep, initiatieven, woningen en de wijk. We werken hierbij samen met partners zoals Zutphen Energie, de woningcorporaties, Liander, Waterschap Rijn en IJssel en De Werkmakers.
• We nemen zelf initiatief om bewonersgroepen te bewegen tot energiebesparing en warmtetransitie, te beginnen in de startwijken van de warmtetransitie én gericht op bewoners die de energierekening niet of nauwelijks kunnen betalen. We sluiten zo mogelijk aan bij bestaande bewonersinitiatieven.

Energie besparen

• Inwoners kunnen met vragen over de energietransitie terecht bij de Energiewinkel van Zutphen Energie, onze website en het online Regionaal Energieloket.
• Energiecoaches zijn beschikbaar voor advies aan bewoners die zelfstandig initiatief nemen tot energiebesparing of warmtetransitie én voor de bewoners die extra ondersteuning nodig hebben om hun energierekening duurzaam te verlagen.
• De zogenoemde Energiefixers voeren eenvoudige energiebesparende maatregelen uit bij bewoners die deze hulp nodig hebben. In 2024 en 2025 is er een straatgerichte aanpak bij ca. 1000 slecht geïsoleerde koop- en huurwoningen. Hiervoor gebruiken we de Specifieke Rijksuitkering voor Aanpak Energiearmoede 3e tranche.
• De Energiefixers verwijzen naar energiecoaches voor advies, naar de Energiebank voor de gratis witgoedregeling en naar de gemeentelijke isolatieacties.
• We organiseren bijeenkomsten en webinars om groepen mensen te informeren over wat zij kunnen doen om energie te besparen en over te stappen op duurzame energie. Via deze bijeenkomsten bevorderen we ook de samenwerking tussen bewoners van wijken, buurten en appartementengebouwen. De bewoners informeren ons weer over de belemmeringen die zij ervaren bij het energie besparen en isoleren van hun woningen.
• We ondersteunen bewonersinitiatieven bij gezamenlijke energiemaatregelen in een straat, buurt of wijk.
• We maken een educatief programma over energietransitie voor onze basisscholen en het voortgezet onderwijs, om het bewustzijn van kinderen, jongeren en hun ouders te vergroten.
• We voeren energiebesparende maatregelen in de gemeentelijke gebouwen uit volgens een vastgesteld meerjarenplan. We nemen hiermee als gemeente een voorbeeldrol.

Energietransitie voor iedereen

• In de periode tot 2027 ondersteunen en subsidiëren we isolatiemaatregelen bij ongeveer 1000 koopwoningen. Via het Nationaal Isolatieprogramma en de Aanpak Energiearmoede zijn er extra middelen beschikbaar voor energiemaatregelen voor inwoners met slecht geïsoleerde koopwoningen en met een laag inkomen of een lage WOZ-waarde. Via de herbestemming van het saldo van de jaarrekening 2022 is dit budget verhoogd.
• In 2024 zetten we de samenwerking voort met de woningcorporaties en Liander om via data  over woningen, doelgroepen en energieverbruik onze plannen af te stemmen en te verbeteren.
• Er is grote belangstelling voor de Toekomstbestendig Wonen Lening VvE’s. We monitoren het gebruik van de lening en leggen u zo nodig aanvullende voorstellen voor.

Warmtetransitie

• In 2021 is de Transitievisie Warmte vastgesteld. Om meer inzicht te geven in de planning voor het aardgasvrij maken van de buurten in de gemeente Zutphen is in 2023 een verfijning uitgevoerd. Deze verfijning van de Transitievisie Warmte, met een doorkijk na 2035, wordt in 2024 aan de gemeenteraad aangeboden.
• Helbergen is de eerste buurt waar we van het aardgas gaan. In de afgelopen jaren zijn er onderzoeken gedaan naar de technische en financiële haalbaarheid van een warmtenet dat gevoed wordt door warmte uit de IJssel. In 2024 wordt een besluit genomen over het realiseren van het warmtenet. In 2023 is het wijkwarmteplan voor Helbergen opgesteld, in 2024 wordt dit plan ter vaststelling aan de raad aangeboden.
• In de wijk Noordveen is een energiewerkgroep gevormd door bewoners. De energiewerkgroep wil zich inzetten voor de warmtetransitie in Noordveen. 2024 staat in het teken van het voeren van buurtgesprekken om de hele wijk te activeren om hun woning te verduurzamen. In 2023 is een verdiepingsonderzoek uitgevoerd voor een warmtenet in Noordveen. Uit het verdiepingsonderzoek volgt in welke volgorde Noordveen aardgasvrij wordt. In 2024 zal gestart worden met de voorbereidingsfase voor de eerste buurt. Daarnaast wordt in 2024 het wijkwarmteplan voor Noordveen opgesteld en voorgelegd aan de gemeenteraad.
• Voor Leesten-Oost ligt het initiatief voor de warmtetransitie bij de bewoners. In 2023 heeft de gemeente een plan opgesteld hoe de bewoners ondersteund gaan worden bij de overstap naar een all-electric oplossing. In 2024 zal voor Leesten-Oost het wijkwarmteplan opgesteld worden.
• Voor de Zeeheldenbuurt wordt nauw samengewerkt met de woningcorporatie met als doel een warmtenet te realiseren. In 2024 zal het haalbaarheidsonderzoek hiervoor opgestart worden.
• Rijkswaterstaat is in 2023 samen met de gemeente gestart om een plan te maken voor de toepassing van grootschalige aquathermie in een collectief warmtenet. Het doel is om eind 2024 een samenwerkingsovereenkomst te ondertekenen voor de ontwikkeling van grootschalige aquathermie.

Opwekken van groene elektriciteit

• In 2021 hebben we een Regionale Energie Strategie (RES) opgesteld. Hierin staat dat de regio in 2030 1,07 TWh aan duurzame energie opwekt via zonnepanelen op daken, windenergie en zonneparken op land. Er komt in 2024 een RES-herijking 2.0 om de RES 1.0 op te volgen en verder uit te werken.
• Lokaal wordt in 2024 een afwegingskader voor windenergie opgesteld. In het lokale afwegingskader voor windenergie staan criteria over de landschappelijke inpassingen van windparken, de projectparticipatie door omwonenden en de financiële participatie van inwoners in een project. De nadruk ligt op het realiseren van lokaal eigendom en participatie door de omgeving.
• Samen met bewoners blijven we in de vorm van de buurtgerichte energietransitie BES werken aan een integrale gebiedsontwikkeling. Grootschalige opwek van energie heeft namelijk een grote impact op de woon- en leefomgeving van inwoners. Alleen met voldoende draagvlak komt de energietransitie van de grond. We blijven daarom ook in 2024 buurtprocessen begeleiden en faciliteren.
• We continueren de taskforce Zon op Dak, waarmee we actief de aanleg van zonnepanelen op parkeer- en bedrijventerreinen stimuleren. We monitoren de ontwikkeling van zonne-energie op daken in de gemeente en informeren over de mogelijkheden voor het opwekken van elektriciteit via zon op daken van inwoners.
• We continueren het project Smart Energy Hub De Mars. Op en rond ons industrieterrein De Mars komen vragen samen in het kader van een toekomstbestendig industrieterrein met een duurzame energievoorziening en slim gebruik van het elektriciteitsnetwerk (smart grid). Met publieke en private partners willen we vraag en aanbod van elektriciteit en opslag slim verbinden.

Duurzame mobiliteit

• Voor de maatregelen in het kader van verduurzaming van mobiliteit wordt verwezen naar 210 mobiliteit .